“H αφετηρία για μια ριζική αναθεώρηση της αγάπης είναι η επίγνωση”, αναφέρει η γνωστή συγγραφέας και πρωτοπόρος εκπαιδεύτρια mindfulness Sharon Salzberg.

Αυτές τις ημέρες, η έννοιες της αγάπης αλλά και της επίγνωσης, γίνονται αντικείμενο σημαντικής προσοχής. Ερευνητές και ακαδημαϊκοί μελετούν τους μηχανισμούς πίσω από αυτές τις πρακτικές (Mindfulness and Compassion: An Examination of Mechanism and Scalability, Daniel Lim et. al. Northwestern University, 2015).

Συγκεκριμένα, οι έρευνες δείχνουν ότι η εξάσκηση στην πρακτική mindfulness μας κάνει πιο συμπονετικούς. Όσο δηλαδή περισσότερο εξασκούμαστε στην καλλιέργεια επίγνωσης, τόσο ενδυναμώνεται ο μυς της ενσυναίσθησης και της κατανόησης μέσα μας.

Παράλληλα, σύμφωνα με παλαιότερες έρευνες, η πρακτική mindfulness έχει τη δυνατότητα να βοηθήσει στη δημιουργία μια κοινωνίας στο σύνολό της πιο συμπονετική. Άνθρωποι που έχουν εισπράξει και επωφεληθεί από πράξεις καλοσύνης και συμπόνοιας, δείχνουν αυξημένες πιθανότητες να βοηθήσουν μεταγενέστερα άλλους ανθρώπους, ακόμη και αν πρόκειται για αγνώστους (Gratitude and prosocial behavior: helping when it costs you. Bartlett MY, DeSteno D, 2006, Gratitude as moral sentiment: emotion-guided cooperation in economic exchange, DeSteno D et. al. 2010).

Ο Δρ. Jon Kabat-Zinn, ιδρυτής του προγράμματος Μείωσης Άγχους με βάση το Mindfulness (MBSR) σημειώνει ότι "…αυτό που ενώνει όλους τους ανθρώπους είναι η κοινή επιδίωξη να είμαστε ευτυχισμένοι και να μην υποφέρουμε”. Γι᾽ αυτό το λόγο ενδιαφερόμαστε τόσο για την αγάπη και το mindfulness. Για να το πούμε πιο απλά, η αγάπη μπορεί να μας βοηθήσει να νιώθουμε ασφαλείς και ευτυχισμένοι και η επίγνωση μπορεί να μας βοηθήσει να μάθουμε να αγαπάμε με τρόπους που υποστηρίζουν την υγεία και την ευδαιμονία μας σε όλα τα επίπεδα.

Παρόλ᾽ αυτά, η αγάπη και η φιλία πολλές φορές είναι περίπλοκες. Αναζητούμε από τους αγαπημένους και τους φίλους μας την αγάπη και την ευτυχία, που συχνά τις νιώθουμε ενώ άλλες φορές νιώθουμε πόνο και απογοήτευση από τις σχέσεις μας.

Πώς λοιπόν μπορούμε να βιώνουμε αγάπη με τρόπους που συμβάλλουν στην εξέλιξη και την ισορροπία μας; Μια προσέγγιση, που είναι πολύ σχετική με αυτή που υιοθετούμε στην πρακτική mindfulness, είναι να καλλιεργήσουμε την πρόθεσή μας να συνδέσουμε την επιθυμία μας για αγάπη και φιλία με την πρόθεσή μας να είμαστε παρόντες με περισσότερη επίγνωση. Δηλαδή, από τη μια να γνωρίζουμε την καρδιά μας - τα συναισθήματά μας - και από την άλλη να εκπαιδεύουμε την καρδιά μας στα αισθήματα που επιθυμούμε να βιώσουμε. Με το mindfulness έχουμε περισσότερη διαύγεια όσον αφορά τη συναισθηματική μας κατάσταση, και αυτό μπορεί να μας βοηθήσει να καλλιεργήσουμε και να βιώσουμε τη σύνδεση και την αγάπη με υγιή και ισορροπημένο τρόπο.

Η διαδικασία είναι ως εξής:

Θεωρώντας δεδομένο ότι δεν μπορούμε να αλλάξουμε κάτι για το οποίο δεν έχουμε επίγνωση, φέρνουμε ενδιαφέρον και περιέργεια στο να γνωρίσουμε τι γίνεται στην καρδιά και στο νου μας, στα συναισθήματα και τις σκέψεις μας.
Με επίγνωση, μπορούμε να καλλιεργήσουμε έμπρακτα την αίσθηση φροντίδας, υπομονής, ζεστασιάς και σεβασμού για τον εαυτό μας και τους άλλους.

Αρχικά λοιπόν, αφού πάρουμε λίγο χρόνο να σταθεροποιηθεί η προσοχή εστιάζοντας στο σώμα και την αίσθηση της αναπνοής, μπορούμε να εξασκηθούμε στο να νιώσουμε την αίσθηση ζεστασιάς και φιλικότητας μέσα μας, κατευθύνοντάς την προς τον εαυτό μας (είτε επαναλαμβάνοντας κάποιες φράσεις και ευχές για ευημερία, γαλήνη και υγεία, είτε νιώθοντας την πρόθεση μας με όποιον τρόπο μας γίνεται αντιληπτή). Έπειτα μπορούμε να διευρύνουμε το πεδίο στέλνοντας αυτές τις ευχές προς τα έξω - προς τους ανθρώπους που αγαπάμε, στους φίλους, συναδέλφους και γνωστούς μας αλλά και πιο έξω, προς ολόκληρο τον κόσμο.

Όπως λέει η Brené Brown, “η αγάπη και η σύνδεση καλλιεργούνται όταν επιτρέπουμε στα πιο ευάλωτα και τα πιο ισχυρά σημεία του εαυτού μας να γίνουν γνωστά και όταν υποστηρίζουμε την πνευματική σύνδεση που ανθίζει μέσα από αυτή την προσφορά, με εμπιστοσύνη, σεβασμό, καλοσύνη και τρυφερότητα.”

Δεν είναι εύκολο το εγχείρημα, ειδικά όταν νιώθουμε κουρασμένοι, ανυπόμονοι ή εκνευρισμένοι, αλλά η εμπειρία μέσα από την πρακτική, δείχνει ότι αυτή η προσέγγιση είναι βαθειά ικανοποιητική. Και ευτυχώς δεν χρειάζεται να είμαστε ειδικοί για να ξεκινήσουμε να αισθανόμαστε τα οφέλη. Μπορούμε απλά να έχουμε την πρόθεση να ξεκινήσουμε, να κάνουμε λάθη και να ξεκινούμε και πάλι από την αρχή.

Προσαρμογή πρωτότυπου άρθρου “The synergies between mindfulness and loving-kindness” της Éowyn Ahlstrom